Ondergrondse boring markeert nieuwe fase aanleg Warmtenet Delft
Lees meer
De aanleg van het warmtenet in Gorinchem ligt op schema. Inmiddels zijn er 511 woningen aangesloten op het nieuwe warmtenet dat is aangelegd door HVC. Eind 2025 wordt de aquathermiebron, dat gezuiverd rioolwater als bron heeft, ook aangesloten op het warmtenet en zijn de aangesloten woningen in de Gildenwijk van het gas af. Het uiteindelijke doel is dat de hele Gildenwijk in 2029 van het warmtenet gebruik kan maken.
Het project Gildenwijk is begonnen met fase 1, waarin ruim duizend woningen van woningcorporatie Poort6 en het stadhuis van Gorinchem worden aangesloten op een nieuw warmtenet. Inmiddels zijn 511 woningen daadwerkelijk op het net aangesloten, vertelt Ruben Duinker, projectleider bij Poort6. “In de eerste fase worden vooral woningen van woningcorporatie Poort6 aangesloten. Van die duizend zijn er nu 511 aangesloten en zij ontvangen warmte via het warmtenet.” In oktober wordt ook het stadhuis aangesloten, zegt Bertus den Toom, projectleider energietransitie bij de gemeente. “Het vertegenwoordigt een warmte-equivalent van 112 woningen. Door het mee te nemen in de eerste fase konden we HVC voldoende zekerheid bieden om te starten. Tegelijkertijd laten we als gemeente zien dat we zelf ook verantwoordelijkheid nemen. In fase 2 gaan we kijken welke andere gemeentelijke gebouwen aangesloten kunnen worden.”
Flinke verbouwing
De aansluiting op het warmtenet betekent voor sommige huurders van Poort6 een flinke verbouwing van hun woning. Duinker: “We zijn nu bezig met een project van 232 portiek etage woningen. Daar moesten we complete installaties vervangen. Dat betekent leidingen boren en radiatoren vervangen in een gemeentelijk monumentaal pand. Dat is wel een uitdaging in een complex met veel verschillende nationaliteiten en sociale problematiek.” En er gaat natuurlijk ook wel eens iets mis, zegt Duinker. “Daarom hebben we projectconsulenten die altijd beschikbaar zijn. Huurders hebben gewoon de 06-nummers van onze mensen. Het gaat erom dat we dichtbij zijn en vragen direct beantwoorden. Dat is nodig, want we merken soms wel eens wantrouwen richting Poort6 en de hele warmtetransitie.”
Flora en fauna
Naast de technische en sociale aspecten zijn er ook forse uitdagingen rond Flora- en Faunawetgeving. Den Toom: “Binnen de Gildenwijk hebben we nu een soortenmanagementplan binnen de omgevingsvergunning ontwikkeld voor vleermuizen, gierzwaluwen en huismussen. Daardoor hoeft niet elk gebouw apart een ontheffing aan te vragen. Dit kost ons inmiddels al vier jaar om dit te regelen met de omgevingsdienst, maar als het er straks ligt, scheelt het enorm veel tijd als het warmtenet verder uitgerold wordt.”
Op naar fase 2
Nu fase 1 goed loopt, wordt de blik verschoven naar fase 2. Vanaf 2026 tot 2029 worden nog eens 1.500 huurwoningen van Poort6 en naar verwachting ongeveer 800 particuliere woningen VvE’s, en (maatschappelijk) vastgoed aangesloten op het warmtenet in Gorinchem. Hiervoor zijn contracten met HVC al getekend, zegt Den Toom. “Met VvE’s is het ingewikkelder dan met huurders. Daarom hebben we als gemeente een collega die zich specifiek met VvE’s bezighoudt. We bieden kosteloos maatwerkadvies aan en helpen bij het vinden van subsidies. Met deze cocktail van maatregelen hopen we de stap kleiner te kunnen maken. Op dit moment staan er verschillende VvE’s op het punt om aan te sluiten.”
Financiering en subsidies
Wat de situatie in Gorinchem complex maakt, is dat er nog helemaal geen warmtenet lag, zegt Duinker. “We zijn met fase 1 helemaal vanaf nul begonnen, waardoor de aansluitkosten vrij hoog zijn.” Gelukkig kon er wel gebruik gemaakt worden van een aantal subsidies, waaronder de Europese regeling EFRO en voor fase 2 een bijdrage van NieuweWarmteNu. Mede door deze subsidies zijn de aansluitkosten flink omlaag gebracht, zegt Cees Wagemaker, gebiedsmanager bij HVC. “De aansluitkosten zijn meer dan gehalveerd. Voor bewoners en VvE’s zijn de kosten nu vergelijkbaar met alternatieven zoals een hybride warmtepomp, waardoor ze volledig aardgasvrij kunnen worden.” Daarnaast zijn de maatschappelijke kosten bij een warmtenet lager dan bij een all electric oplossing, zegt Duinker. “Netbeheerder Stedin is ook aangehaakt in dit project, omdat in deze regio netcongestie een belangrijk probleem is. Als er een warmtenet komt in plaats allemaal individuele warmtepompen, hoeft de netbeheerder hier veel minder te investeren in de uitbreiding van het elektriciteitsnet.”
Energie uit afvalwater
De belangrijkste bron van het warmtenet in Gorinchem is aquathermie, zegt Wagemaker. “We winnen warmte uit gezuiverd rioolwater. Vlak voordat het water in de rivier de Merwede wordt geloosd, wordt de warmte eruit gehaald. De bron is bovendien zo ontwikkeld dat deze mee kan groeien in fase 2.” Het warmtestation dat dit mogelijk maakt, staat aan de rand van de wijk en wordt eind 2025 in gebruik genomen. Nu wordt het warmtenet nog met gasketels gevoed, legt Den Toom uit. “We kunnen bewoners niet vertellen dat we ze van het gas halen, maar dat er elders nog een gasketel staat te draaien. Straks hebben we een écht duurzame bron. Dat maakt ons verhaal geloofwaardig.” Wel zal er voorlopig nog een piekketel stand-by staan om bij hoge vraag of calamiteiten te worden ingezet.
Breed draagvlak en samenwerking
Het succes van het project is volgens de drie betrokken partijen vooral te danken aan de samenwerking. Naast gemeente Gorinchem, corporatie Poort6 en HVC zijn ook Stedin, het Waterschap Rivierenland en de provincie Zuid-Holland betrokken. Duinker: “Wij zijn de kartrekkers, maar zonder partners redden we het niet. Elke vijf à zes weken zitten we met alle partijen om tafel. Daar wordt kennis gedeeld, maar ook eerlijk gezegd wat wel en niet kan. Dat geeft vertrouwen en voorkomt verrassingen.”
